Sadzenie i rozmnażanie pelargonii angielskiej

Sadzenie i rozmnażanie pelargonii angielskiej to kluczowe etapy w cyklu życia tej wyjątkowej rośliny, które pozwalają nie tylko na rozpoczęcie uprawy nowych egzemplarzy, ale także na odmłodzenie i powiększenie posiadanej kolekcji. Prawidłowo przeprowadzone sadzenie, z uwzględnieniem odpowiedniego podłoża i wielkości doniczki, stanowi fundament dla zdrowego wzrostu i obfitego kwitnienia. Z kolei opanowanie techniki rozmnażania wegetatywnego, głównie poprzez sadzonki pędowe, daje ogromną satysfakcję i pozwala na samodzielne pozyskiwanie nowych roślin o cechach identycznych jak roślina mateczna. Zarówno sadzenie, jak i rozmnażanie wymagają pewnej precyzji i wiedzy, ale nie są to procesy skomplikowane i z powodzeniem mogą być przeprowadzane nawet przez mniej doświadczonych miłośników ogrodnictwa.

Proces sadzenia pelargonii angielskiej najczęściej ma miejsce na wiosnę, gdy kupujemy nowe rośliny lub przesadzamy te, które przetrwały zimę. Wybór odpowiedniego pojemnika jest niezwykle istotny – nie powinien być on ani za mały, ani zbyt duży. Zbyt ciasna doniczka ograniczy rozwój systemu korzeniowego, podczas gdy w zbyt dużej istnieje ryzyko zalegania wody i gnicia korzeni. Niezbędne jest, aby pojemnik posiadał na dnie otwory drenażowe, które umożliwią odpływ nadmiaru wody. Na dno doniczki zawsze warto wysypać warstwę drenażu, na przykład z keramzytu lub drobnych kamyków, co dodatkowo zabezpieczy korzenie przed zastoinami wodnymi.

Podłoże do sadzenia musi być żyzne, próchnicze i, co najważniejsze, dobrze przepuszczalne. Można skorzystać z gotowych mieszanek ziemi do roślin balkonowych lub pelargonii, które są dostępne w każdym centrum ogrodniczym. Alternatywnie, można przygotować własną mieszankę, łącząc uniwersalną ziemię ogrodową z torfem i piaskiem lub perlitem. Przed posadzeniem rośliny należy delikatnie rozluźnić jej bryłę korzeniową, zwłaszcza jeśli jest mocno zbita. Roślinę umieszczamy w doniczce na takiej samej głębokości, na jakiej rosła poprzednio, a następnie uzupełniamy podłoże, lekko je ugniatając. Po posadzeniu roślinę należy obficie podlać.

Rozmnażanie pelargonii angielskiej z sadzonek jest najpopularniejszą i najskuteczniejszą metodą, która gwarantuje zachowanie wszystkich cech ozdobnych odmiany. Proces ten pozwala na uzyskanie wielu nowych roślin z jednego egzemplarza matecznego, co jest szczególnie przydatne, gdy chcemy stworzyć większą kompozycję na balkonie lub tarasie. Sadzonki można pobierać praktycznie przez cały sezon wegetacyjny, jednak najlepsze rezultaty uzyskuje się wiosną lub pod koniec lata. Wybór zdrowej, silnej rośliny matecznej jest kluczowy dla powodzenia całego przedsięwzięcia.

Wybór doniczki i podłoża

Staranny wybór pojemnika i podłoża jest fundamentem, na którym opiera się zdrowy wzrost i obfite kwitnienie pelargonii angielskiej. Doniczka musi być przede wszystkim dopasowana do wielkości bryły korzeniowej rośliny. Optymalna średnica pojemnika powinna być tylko o 2-4 centymetry większa od średnicy bryły korzeniowej. Zbyt duża doniczka sprawi, że podłoże będzie przesychać zbyt wolno, co stwarza ryzyko gnicia korzeni, a roślina skupi swoją energię na rozbudowie systemu korzeniowego zamiast na produkcji kwiatów. Z kolei zbyt mała doniczka ograniczy wzrost, a podłoże będzie wysychać w błyskawicznym tempie, wymagając bardzo częstego podlewania.

Niezwykle istotne jest, aby na dnie każdej doniczki znajdowały się otwory drenażowe. Bez nich nadmiar wody po podlaniu nie będzie miał ujścia, co doprowadzi do zastoin wodnych, niedotlenienia korzeni i w konsekwencji do ich gnicia. Aby dodatkowo poprawić warunki wodno-powietrzne w strefie korzeniowej, na dno pojemnika warto wsypać 2-3 centymetrową warstwę drenażu. Do tego celu doskonale nadaje się keramzyt, gruby żwir, potłuczona ceramika czy nawet małe kamyki. Warstwa ta zapewni swobodny odpływ wody i zapobiegnie zatykaniu otworów przez cząsteczki podłoża.

Podłoże dla pelargonii angielskiej musi spełniać kilka warunków: powinno być żyzne, bogate w próchnicę, a jednocześnie lekkie i przepuszczalne. Najprostszym rozwiązaniem jest zakup gotowej ziemi przeznaczonej specjalnie dla pelargonii lub roślin balkonowych. Takie mieszanki mają odpowiednią strukturę i odczyn pH (zazwyczaj lekko kwaśny do obojętnego, 6,0-7,0), a często są również wzbogacone w startową dawkę nawozu. Jeśli decydujemy się na samodzielne skomponowanie podłoża, możemy zmieszać uniwersalną ziemię kwiatową z torfem wysokim i materiałem rozluźniającym, takim jak perlit lub gruboziarnisty piasek, w proporcji 2:1:1.

Materiał, z którego wykonana jest doniczka, również ma znaczenie. Doniczki ceramiczne (terakotowe) są porowate, co pozwala na lepsze odparowywanie wody i oddychanie korzeni, ale jednocześnie sprawia, że podłoże szybciej wysycha. Są one cięższe i stabilniejsze, co jest zaletą w przypadku większych egzemplarzy. Z kolei doniczki plastikowe są lekkie, tanie i dłużej utrzymują wilgoć w podłożu, co może być zarówno zaletą, jak i wadą. Niezależnie od wyboru materiału, kluczowe pozostają otwory drenażowe i odpowiednia wielkość pojemnika.

Technika sadzenia krok po kroku

Proces sadzenia pelargonii angielskiej, czy to nowo zakupionej, czy przezimowanej, jest stosunkowo prosty, ale wymaga wykonania kilku czynności w odpowiedniej kolejności. Pierwszym krokiem jest przygotowanie doniczki. Na dno wybranego pojemnika, który obowiązkowo musi mieć otwory odpływowe, wsypujemy warstwę drenażu, na przykład keramzytu. Następnie wypełniamy doniczkę świeżym, przepuszczalnym podłożem do około dwóch trzecich jej wysokości. Warto lekko ugnieść ziemię, aby osiadła, a następnie uformować w niej niewielkie zagłębienie na bryłę korzeniową rośliny.

Następnie bardzo ostrożnie wyjmujemy pelargonię z dotychczasowego pojemnika, starając się nie uszkodzić korzeni. Jeśli roślina jest mocno zakorzeniona, a bryła korzeniowa jest zbita i splątana, należy ją delikatnie rozluźnić palcami. Pobudzi to korzenie do wzrostu i wrastania w nowe podłoże. Przy okazji warto dokonać inspekcji korzeni – wszystkie suche, zgniłe lub uszkodzone fragmenty należy usunąć za pomocą czystego, ostrego sekatora. Tak przygotowaną roślinę umieszczamy centralnie w zagłębieniu w nowej doniczce.

Po umieszczeniu rośliny w doniczce, uzupełniamy ją podłożem, obsypując bryłę korzeniową dookoła. Należy zwrócić uwagę, aby posadzić pelargonię na tej samej głębokości, na jakiej rosła wcześniej. Zbyt głębokie posadzenie może prowadzić do gnicia podstawy pędu. Po wypełnieniu doniczki ziemią, delikatnie ją ugniatamy, aby ustabilizować roślinę i usunąć ewentualne kieszenie powietrzne. Poziom podłoża powinien znajdować się około 1-2 centymetry poniżej krawędzi doniczki, co ułatwi późniejsze podlewanie.

Ostatnim, ale niezwykle ważnym krokiem jest obfite podlanie świeżo posadzonej rośliny. Należy użyć wody o temperaturze pokojowej i lać ją powoli, aż zacznie wypływać przez otwory drenażowe. Pozwoli to podłożu dobrze osiąść wokół korzeni i zapewni im niezbędną wilgoć na starcie. Po kilkunastu minutach należy wylać nadmiar wody z podstawki. Świeżo posadzoną pelargonię warto na kilka dni ustawić w miejscu lekko ocienionym, aby zminimalizować stres związany z przesadzaniem, a dopiero później przenieść ją na docelowe, jasne stanowisko.

Pobieranie i przygotowanie sadzonek

Rozmnażanie pelargonii angielskiej przez sadzonki pędowe jest najefektywniejszą metodą pozyskiwania nowych roślin. Najlepszym terminem na pobieranie sadzonek jest późne lato, od sierpnia do początku września, lub wczesna wiosna, od lutego do marca, podczas przycinania roślin po zimowaniu. Sadzonki pobieramy ze zdrowych, silnych i dobrze rozwiniętych pędów wierzchołkowych, które jeszcze nie zdrewniały. Idealna sadzonka powinna mieć długość około 7-10 centymetrów i posiadać co najmniej 2-3 węzły, czyli miejsca, z których wyrastają liście.

Do pobierania sadzonek należy używać ostrego, czystego noża lub sekatora, aby wykonać gładkie cięcie i nie zmiażdżyć tkanek rośliny. Cięcie wykonujemy tuż pod węzłem, ponieważ w tym miejscu znajduje się najwięcej komórek merystematycznych, co ułatwia ukorzenianie. Po odcięciu sadzonki należy przygotować ją do sadzenia. W tym celu usuwamy dolne liście, pozostawiając jedynie 2-3 najmłodsze na wierzchołku. Zmniejszy to transpirację (utratę wody) i pozwoli sadzonce skupić energię na tworzeniu korzeni, a nie na utrzymywaniu dużej ilości liści. Jeśli na szczycie znajduje się pąk kwiatowy, również należy go usunąć.

Tak przygotowaną sadzonkę odkładamy na kilka godzin w zacienione i przewiewne miejsce, aby miejsce cięcia mogło obeschnąć i zasklepić się. Ten proces, zwany kallusowaniem, znacznie zmniejsza ryzyko gnicia sadzonki po umieszczeniu jej w podłożu. Niektórzy ogrodnicy zalecają zanurzenie końcówki sadzonki w specjalnym preparacie zwanym ukorzeniaczem, który zawiera hormony stymulujące rozwój korzeni oraz środki grzybobójcze. Chociaż nie jest to krok konieczny, ponieważ pelargonie stosunkowo łatwo się ukorzeniają, to zastosowanie ukorzeniacza może przyspieszyć proces i zwiększyć jego skuteczność.

Alternatywną, choć mniej popularną metodą, jest ukorzenianie sadzonek w wodzie. W tym celu przygotowaną sadzonkę umieszcza się w naczyniu z wodą, tak aby jej dolna część była zanurzona. Wodę należy regularnie wymieniać co kilka dni, aby zapobiec rozwojowi bakterii. Po około 2-3 tygodniach powinny pojawić się pierwsze korzenie. Gdy osiągną one długość około 2-3 centymetrów, sadzonkę można posadzić do doniczki z podłożem. Należy jednak pamiętać, że korzenie wytworzone w wodzie są bardziej delikatne i gorzej przystosowane do warunków glebowych, dlatego taka sadzonka wymaga początkowo większej uwagi po posadzeniu.

Ukorzenianie i pielęgnacja młodych roślin

Po przygotowaniu sadzonek przystępujemy do ich ukorzeniania w podłożu, co jest najbardziej niezawodną metodą. Do tego celu najlepiej użyć małych doniczek lub wielodoniczek wypełnionych lekkim i przepuszczalnym substratem. Idealna będzie mieszanka torfu z piaskiem lub perlitem w proporcji 1:1. Takie podłoże zapewnia dobrą cyrkulację powietrza i zapobiega nadmiernemu gromadzeniu się wody, co jest kluczowe dla uniknięcia gnicia sadzonek. Przed sadzeniem podłoże należy lekko zwilżyć.

Za pomocą patyczka lub ołówka robimy w podłożu niewielki otwór, w który następnie wkładamy przygotowaną sadzonkę na głębokość około 2-3 centymetrów. Należy uważać, aby nie wetrzeć ukorzeniacza (jeśli był stosowany) w ścianki otworu. Po umieszczeniu sadzonki delikatnie ugniatamy podłoże wokół niej, aby ją ustabilizować. W jednej, większej doniczce można umieścić kilka sadzonek, zachowując między nimi odstęp, aby liście się nie stykały, co zapewni lepszą cyrkulację powietrza. Po posadzeniu wszystkich sadzonek całość delikatnie podlewamy.

Doniczki z sadzonkami należy ustawić w miejscu jasnym, ale osłoniętym od bezpośredniego słońca, w temperaturze około 18-20 stopni Celsjusza. Aby zapewnić sadzonkom podwyższoną wilgotność powietrza, co sprzyja ukorzenianiu, można nakryć doniczki przezroczystą folią lub plastikową butelką z odciętym dnem, pamiętając o codziennym wietrzeniu w celu uniknięcia rozwoju chorób grzybowych. Podłoże należy utrzymywać stale lekko wilgotne, ale nie mokre. Proces ukorzeniania trwa zazwyczaj od 3 do 6 tygodni. Oznaką powodzenia jest pojawienie się nowych, młodych listków.

Gdy sadzonki dobrze się ukorzenią i zaczną intensywnie rosnąć, co można również sprawdzić, delikatnie pociągając za roślinkę (powinna stawiać opór), można je przesadzić do osobnych, nieco większych doniczek z docelowym podłożem dla pelargonii. Młode rośliny wymagają regularnego, ale umiarkowanego podlewania oraz dostępu do dużej ilości światła. Aby pobudzić je do rozkrzewiania, warto uszczknąć wierzchołek pędu głównego, gdy roślina osiągnie wysokość około 10-15 centymetrów. Prawidłowo pielęgnowane, młode pelargonie uzyskane z sadzonek powinny zakwitnąć jeszcze w tym samym sezonie.

 📷Velq1958, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons