Het snoeien en terugsnoeien van de engelentrompet

Het snoeien van de engelentrompet is een essentiële onderhoudstaak die niet alleen de vorm en omvang van de plant beheersbaar houdt, maar ook de gezondheid en de bloei aanzienlijk kan bevorderen. Deze snelgroeiende plant kan zonder snoei uitgroeien tot een grote, onhandelbare struik met veel hout en relatief weinig bloemen. Door op de juiste momenten en op de juiste manier te snoeien, stimuleer je de plant om nieuwe, bloeirijke scheuten te vormen, verwijder je dood of ziek hout en creëer je een mooier en evenwichtiger model. Het beheersen van de snoeitechnieken stelt je in staat om de enorme groeikracht van de Brugmansia in je voordeel te gebruiken en een compactere plant met een overvloed aan bloemen te realiseren.

Het belangrijkste snoeimoment voor de engelentrompet is in de late herfst of vroege winter, net voordat de plant naar haar winterverblijf wordt verplaatst. Deze snoeibeurt is voornamelijk praktisch van aard. Een grote Brugmansia is vaak te omvangrijk om gemakkelijk te kunnen verhuizen en op te bergen. Door de plant flink terug te snoeien, wordt ze veel handzamer. Je kunt de takken gerust met de helft tot tweederde inkorten. Wees niet bang om te rigoureus te zijn; de plant is zeer groeikrachtig en zal in het voorjaar weer sterk uitlopen.

Een andere belangrijke reden voor de herfstsnoei is het verminderen van het bladoppervlak. De meeste bladeren zouden binnenshuis toch afvallen, wat voor rommel en een verhoogd risico op schimmelziekten zorgt. Door de bladeren en een groot deel van de takken te verwijderen, verminder je de verdamping en de kans op plagen tijdens de overwintering. De plant gaat met een kleiner, compacter postuur de rustperiode in, wat de overlevingskansen ten goede komt.

Het is belangrijk om te weten dat Brugmansia bloeit op het nieuwe hout dat in het voorjaar en de zomer wordt gevormd. De herfstsnoei heeft dus geen negatieve invloed op de bloei van het volgende seizoen, integendeel. Door het oude hout in te korten, wordt de plant gestimuleerd om vanuit de basis en de overgebleven takken krachtige nieuwe scheuten te ontwikkelen, en juist op deze scheuten zullen de bloemen verschijnen. Gebruik voor het snoeien altijd een scherpe, schone snoeischaar of takkenschaar om gladde wonden te maken die snel kunnen helen.

Let bij het snoeien op de Y-vertakkingen in de stam. De bloemen van de Brugmansia vormen zich over het algemeen pas op de takken die na deze eerste natuurlijke vertakking ontstaan. Het is daarom aan te raden om bij het terugsnoeien het geraamte met deze Y-structuur intact te laten. Snoei de zijtakken die hieruit groeien terug, maar vermijd het afknippen van de hoofdstam onder deze eerste vertakking, tenzij je de plant volledig wilt verjongen.

Vormsnoei in het voorjaar en de zomer

Na de overwintering, wanneer de plant in het voorjaar weer naar buiten gaat en nieuwe groei vertoont, is het tijd voor een tweede, meer verfijnde snoeibeurt. Dit is het moment om de vorm van de plant te corrigeren en haar voor te bereiden op het komende seizoen. Verwijder alle takken die tijdens de winter zijn afgestorven, beschadigd of zwak zijn. Deze zijn te herkennen aan hun bruine kleur en het feit dat ze geen nieuwe knoppen vormen. Snoei deze takken terug tot op het levende, groene hout.

De voorjaarssnoei is ook bedoeld om een open en luchtige structuur in de plant te creëren. Verwijder kruisende takken die tegen elkaar aan schuren en naar binnen groeiende scheuten. Een goede luchtcirculatie door de plant helpt om schimmelziekten zoals meeldauw en Botrytis te voorkomen. Je kunt nu ook de definitieve vorm van de plant bepalen, of je nu een struikvorm, een bolvorm of een plant op stam wilt kweken. Door selectief te snoeien, kun je de groei in de gewenste richting sturen.

Gedurende de zomer kan het nodig zijn om licht te blijven snoeien om de vorm te behouden en de plant vitaal te houden. Verwijder regelmatig uitgebloeide bloemen en de zaadpeulen die zich daarna kunnen vormen, tenzij je zaad wilt oogsten. Het verwijderen van de uitgebloeide bloemen, ook wel ‘deadheading’ genoemd, voorkomt dat de plant energie steekt in zaadproductie en stimuleert haar om nieuwe bloemknoppen aan te maken. Dit verlengt de bloeiperiode aanzienlijk.

Ook kun je in de zomer te lang wordende scheuten die de vorm van de plant verstoren, licht inkorten. Dit bevordert een meer vertakte en compactere groei. Wees echter voorzichtig met te veel snoeien tijdens de zomer, want elke tak die je wegsnoeit, is een potentiële bloemstengel minder. Beperk je tot het noodzakelijke onderhoud om de plant gezond en in model te houden, zodat ze haar energie kan richten op wat het belangrijkste is: de productie van haar prachtige, geurende bloemen.

Specifieke snoeitechnieken

Voor wie een engelentrompet op stam wil kweken, is een specifieke snoeiaanpak vereist. Begin met een jonge, onvertakte plant. Laat de hoofdstam recht omhoog groeien en verwijder consequent alle zijscheuten die zich langs deze stam ontwikkelen. Blijf dit doen totdat de stam de gewenste hoogte heeft bereikt, bijvoorbeeld 1 tot 1,5 meter. Op dat punt top je de hoofdstam, wat de plant zal dwingen om aan de bovenkant zijtakken te vormen. Uit deze zijtakken ontwikkel je vervolgens de kroon van de boom, die je jaarlijks in de gewenste vorm snoeit.

Een verjongingssnoei kan nodig zijn voor oude, verhoute planten die minder vitaal worden en minder bloeien. Dit is een drastische ingreep die het beste in het vroege voorjaar kan worden uitgevoerd, net voordat de nieuwe groei begint. Snoei de hele plant terug tot op zo’n 30-50 centimeter boven de grond. Hoewel dit er schokkend uitziet, zal een gezonde plant hierop reageren door vanuit de basis krachtige nieuwe scheuten te vormen. Het kan zijn dat de bloei in het eerste jaar na de snoei iets later op gang komt, maar op de lange termijn krijg je er een vitalere en productievere plant voor terug.

Wortelsnoei is een andere techniek die soms wordt toegepast, met name bij planten die al jaren in dezelfde kuip staan en te groot worden om te verpotten. Haal de plant uit de pot en snijd met een scherp mes of een zaag de buitenste 5-10 centimeter van de wortelkluit af, zowel aan de zijkanten als aan de onderkant. Plaats de plant vervolgens terug in dezelfde pot met verse, voedselrijke potgrond. Wortelsnoei stimuleert de aanmaak van nieuwe, actieve haarwortels en moet altijd gecombineerd worden met een stevige snoei van het bovengrondse deel van de plant om de balans te herstellen.

Bij het snoeien is het belangrijk om te onthouden dat alle delen van de engelentrompet giftig zijn. Draag bij voorkeur handschoenen tijdens het snoeien en was je handen en gereedschap grondig na afloop. Wees voorzichtig met het sap dat vrijkomt, omdat dit huidirritatie kan veroorzaken. Gooi het snoeiafval op de composthoop of bij het GFT-afval, maar zorg ervoor dat kinderen en huisdieren er niet mee in contact kunnen komen. Veiligheid staat altijd voorop bij het werken met deze prachtige, maar potente plant.