Het planten en vermeerderen van de engelentrompet

Het succesvol planten en vermeerderen van de engelentrompet is een lonende ervaring voor elke tuinliefhebber, waarmee je de pracht van deze exotische plant kunt bestendigen en delen. Het plantproces vereist aandacht voor de juiste timing, de keuze van de standplaats en een goede voorbereiding van de grond, om de jonge plant een optimale start te geven. Vermeerdering, voornamelijk via stekken, is verrassend eenvoudig en biedt een snelle manier om nieuwe planten te kweken die identiek zijn aan de moederplant. Het begrijpen van de basisprincipes van deze processen stelt je in staat om je collectie uit te breiden en te genieten van nog meer van die adembenemende, geurende bloemen. Deze vaardigheden vormen de kern van het duurzaam kweken van Brugmansia.

Het planten van een nieuw aangeschafte of zelf opgekweekte engelentrompet doe je het beste in het voorjaar, nadat de kans op nachtvorst volledig is geweken. Dit geeft de plant het hele groeiseizoen de tijd om een sterk wortelstelsel te ontwikkelen en zich te vestigen voor de komende winter. Kies voor de Brugmansia een ruime pot of kuip, aangezien de plant een snelle groeier is met een aanzienlijke wortelkluit. Zorg ervoor dat de pot voorzien is van voldoende drainagegaten om overtollig water af te voeren en wortelrot te voorkomen, een van de grootste vijanden van deze plant.

Bij het planten is de keuze van de potgrond van cruciaal belang. Gebruik een hoogwaardige, voedselrijke en goed doorlatende potgrond. Een mengsel van potgrond, compost en perliet of grof zand is ideaal om zowel voeding als een goede drainage te garanderen. Maak de wortelkluit van de plant voorzichtig los als deze in de oude pot vastgegroeid was, en plaats de plant in de nieuwe pot op dezelfde diepte als ze voorheen stond. Vul de pot aan met de verse potgrond, druk deze licht aan en geef vervolgens ruim water om de grond te laten inklinken en de wortels goed contact te laten maken met hun nieuwe omgeving.

De standplaats is een andere bepalende factor voor het succes. De engelentrompet verlangt een zonnige, warme en beschutte plek. Enkele uren directe zon per dag zijn essentieel voor een rijke bloei, maar de hete middagzon kan de bladeren verschroeien, dus een plek met wat gefilterd licht of schaduw in de namiddag is perfect. Bescherming tegen sterke wind is eveneens noodzakelijk om te voorkomen dat de grote bladeren en de zware bloemen beschadigd raken. Een weloverwogen keuze van de plantlocatie legt de basis voor een gezonde en bloeiende plant.

Het nemen van stekken

De meest gebruikelijke en succesvolle methode om Brugmansia te vermeerderen is door middel van stekken. Dit proces is relatief eenvoudig en kan bijna het hele jaar door worden gedaan, hoewel de lente en de zomer de hoogste slagingskans bieden. Voor het stekken kies je een gezonde, halfverhoute scheut van de moederplant, idealiter een tak die nog niet gebloeid heeft. Snijd een stuk van ongeveer 15 tot 20 centimeter lang, net onder een bladknoop, met een schoon en scherp mes. De onderste bladeren worden verwijderd, waarbij alleen de bovenste twee of drie bladeren overblijven om de verdamping te minimaliseren.

Na het voorbereiden van de stek zijn er twee populaire methoden om deze te laten wortelen: in water of direct in de grond. Voor de watermethode plaats je de stek in een glas of vaas met water, zodanig dat de onderste bladknopen onder water staan. Ververs het water om de paar dagen om bacteriegroei te voorkomen. Binnen enkele weken zullen de eerste witte wortels verschijnen. Zodra de wortels een paar centimeter lang zijn, kan de stek voorzichtig worden overgepot in een pot met zaai- en stekgrond.

De tweede methode is het direct planten van de stek in een pot met vochtige potgrond. Het gebruik van stekpoeder, dat de wortelgroei stimuleert en beschermt tegen schimmels, kan de slagingskans aanzienlijk verhogen. Doop de onderkant van de stek in het poeder en steek deze vervolgens enkele centimeters diep in de voorbereide potgrond. Om een hoge luchtvochtigheid te creëren, wat essentieel is voor de beworteling, kun je een doorzichtig plastic zakje over de pot spannen. Plaats de pot op een warme, lichte plek, maar vermijd direct zonlicht.

Ongeacht de gekozen methode is geduld een schone zaak. Het kan enkele weken tot meer dan een maand duren voordat de stek goed geworteld is. Je kunt controleren of de stek is aangeslagen door zachtjes aan de stek te trekken; als je weerstand voelt, heeft zich een wortelstelsel gevormd. Zodra de jonge plant nieuwe groei vertoont, is dit een duidelijk teken van succes. Vanaf dat moment kan de plant geleidelijk aan wennen aan normale omstandigheden en verder worden opgekweekt als een volwaardige nieuwe engelentrompet.

Vermeerdering door zaaien

Hoewel vermeerdering door stekken de meest gangbare methode is, kan de engelentrompet ook vanuit zaad worden opgekweekt. Dit is een boeiend proces, maar het vereist meer geduld en het resultaat kan variabel zijn. De planten die uit zaad worden gekweekt, zijn niet noodzakelijkerwijs identiek aan de moederplant, vooral als het om hybride cultivars gaat. Dit biedt echter ook de mogelijkheid tot verrassende nieuwe variaties in bloemkleur en -vorm, wat voor de avontuurlijke tuinier een extra dimensie toevoegt.

De zaden van de Brugmansia hebben een harde schil. Om de kieming te bevorderen, is het aan te raden de zaden 24 tot 48 uur voor te weken in lauw water. Dit verzacht de zaadhuid en versnelt het kiemproces. Na het weken kunnen de zaden worden gezaaid in een bak met vochtige zaai- en stekgrond. Leg de zaden op de grond en bedek ze met een dun laagje aarde of vermiculiet, ongeveer zo dik als het zaad zelf. Zorg voor een constante, warme temperatuur van rond de 20-25 graden Celsius; een verwarmde kweekbak kan hierbij zeer nuttig zijn.

Het kiemproces kan onvoorspelbaar zijn en variëren van enkele weken tot meerdere maanden. Het is gedurende deze periode essentieel om de grond constant vochtig, maar niet doorweekt, te houden. Het afdekken van de zaaibak met een doorzichtige deksel of plasticfolie helpt om een hoge luchtvochtigheid en een stabiele temperatuur te handhaven. Zodra de zaailingen opkomen en hun eerste echte bladeren hebben ontwikkeld, kunnen ze voorzichtig worden verspeend naar individuele potjes om verder te groeien.

Houd er rekening mee dat planten die uit zaad zijn opgekweekt, over het algemeen meer tijd nodig hebben om tot bloei te komen dan planten uit stek. Het kan soms twee tot drie jaar duren voordat de eerste bloemen verschijnen. Deze methode is dus vooral geschikt voor de geduldige tuinier die het leuk vindt om het volledige ontwikkelingsproces van de plant van zaad tot bloem mee te maken. De beloning is een unieke, zelf opgekweekte plant met een eigen verhaal.

Luchtlagen als vermeerderingstechniek

Een minder bekende, maar zeer effectieve methode om Brugmansia te vermeerderen is door middel van luchtlagen, ook wel marcotteren genoemd. Deze techniek houdt in dat je een tak laat wortelen terwijl deze nog aan de moederplant vastzit. Het grote voordeel hiervan is dat de tak continu wordt voorzien van water en voedingsstoffen door de moederplant, wat de slagingskans aanzienlijk verhoogt en resulteert in een direct grotere nieuwe plant. Deze methode is ideaal voor het creëren van een forse nieuwe plant in een relatief korte tijd.

Om te luchtlagen, selecteer je een gezonde, verhoute tak met een diameter van ongeveer een potlood. Maak op de gewenste plek, bij voorkeur onder een bladknoop, een ondiepe, ringvormige snede door de bast van ongeveer 2-3 centimeter breed, of maak een schuine insnijding tot halverwege de tak. Breng op de wond een beetje stekpoeder aan om de wortelvorming te stimuleren. Wikkel vervolgens een flinke handvol vochtig sphagnummos of kokosvezel rond de wond. Het is cruciaal dat het mos vochtig is, maar niet kletsnat.

Vervolgens wikkel je een stuk doorzichtig plasticfolie strak om het mos, en bind je dit aan de boven- en onderkant stevig vast met touw of tie-wraps. Dit creëert een mini-kasje rond de tak, waardoor het mos vochtig blijft en de ideale omstandigheden voor wortelvorming ontstaan. Doordat het plastic doorzichtig is, kun je het bewortelingsproces goed volgen. Na enkele weken tot maanden zul je zien dat er wortels in het mos beginnen te groeien.

Zodra er een stevige kluit van wortels zichtbaar is in het mos, is het tijd om de nieuwe plant van de moederplant te scheiden. Knip de tak net onder de nieuwe wortelkluit door met een scherpe, schone snoeischaar. Verwijder voorzichtig het plasticfolie, maar laat het mos rond de wortels intact om beschadiging te voorkomen. De nieuwe plant kan nu direct in een pot met goede potgrond worden geplant. Geef de plant de eerste tijd wat extra zorg en aandacht totdat deze goed is aangeslagen.