Het overwinteren van de engelentrompet

Het succesvol overwinteren van de engelentrompet is een cruciale stap om jaar na jaar van deze spectaculaire kuipplant te kunnen genieten in een gematigd klimaat. Omdat de Brugmansia van oorsprong uit subtropische gebieden komt, is ze absoluut niet bestand tegen vorst. Een enkele nacht met temperaturen onder het vriespunt kan al fataal zijn. Het tijdig voorbereiden van de plant op de rustperiode en het voorzien in een geschikte, vorstvrije overwinteringsruimte zijn daarom van levensbelang. Een correct uitgevoerde overwintering zorgt ervoor dat de plant haar energie kan bewaren en in het voorjaar weer krachtig kan uitlopen voor een nieuw seizoen vol adembenemende bloemen.

De voorbereiding op de overwintering begint al in de late zomer en vroege herfst. Het is belangrijk om de bemesting vanaf eind augustus of begin september geleidelijk af te bouwen en uiteindelijk volledig te stoppen. Dit voorkomt de aanmaak van nieuwe, zachte scheuten die gevoelig zijn voor vorst en schimmels, en stimuleert de plant om het bestaande hout af te harden. Blijf de plant water geven naar behoefte, maar laat de grond tussen de gietbeurten door iets verder opdrogen dan in de zomer.

Voordat de eerste nachtvorst wordt voorspeld, is het tijd om de plant naar binnen te verhuizen. Kies een geschikt moment om de plant voor te bereiden op deze verhuizing. Het is een goed idee om de plant flink terug te snoeien, wat het hanteren en plaatsen in de overwinteringsruimte aanzienlijk vergemakkelijkt. Bovendien vermindert het de kans op bladval en ziekten binnenshuis. Inspecteer de plant grondig op eventuele plagen zoals bladluis, witte vlieg of spintmijt en behandel deze indien nodig voordat de plant naar binnen gaat, om een plaag in het winterverblijf te voorkomen.

Bij het snoeien voor de winter hoef je niet al te voorzichtig te zijn. De Brugmansia bloeit op nieuw hout, dus een stevige snoeibeurt zal de bloei in het volgende seizoen niet in de weg staan. Je kunt de takken terugsnoeien tot ongeveer de helft of zelfs tweederde, waarbij je een stevig, vertakt geraamte overhoudt. Verwijder ook de meeste overgebleven bladeren, omdat deze binnenshuis toch vaak zullen afvallen en een bron van schimmels kunnen vormen.

Na de snoeibeurt en de inspectie wordt de plant verplaatst naar haar winterverblijf. Dit moet een ruimte zijn die gegarandeerd vorstvrij blijft, met temperaturen die idealiter tussen de 5 en 12 graden Celsius liggen. Een te warme overwintering kan ervoor zorgen dat de plant niet volledig in rust gaat en zwakke scheuten blijft vormen. De hoeveelheid licht die de plant nodig heeft, hangt af van de temperatuur.

De ideale overwinteringslocatie

De keuze van de juiste overwinteringslocatie is bepalend voor het succes. Er zijn grofweg twee methoden: een lichte, koele overwintering of een donkere, koude overwintering. De eerste methode heeft de voorkeur. Een lichte en koele ruimte, zoals een onverwarmde slaapkamer, een serre, een vorstvrije garage met een raam of een tuinkas, is ideaal. Bij deze methode kan de plant een deel van haar blad behouden en zal ze in het voorjaar sneller weer op gang komen. De temperatuur moet stabiel zijn, idealiter rond de 10 graden Celsius.

Als een lichte overwinteringsplek niet beschikbaar is, kan de plant ook donker en koud worden overwinterd, bijvoorbeeld in een kelder of een geïsoleerde schuur. De temperatuur moet hierbij strikt tussen de 2 en 8 graden Celsius liggen. Bij een donkere overwintering zal de plant al haar bladeren verliezen en in een diepe rust gaan. Het is cruciaal dat de temperatuur niet te hoog wordt, want dan zal de plant in het donker proberen uit te lopen, wat resulteert in lange, zwakke, witte scheuten die de plant enorm veel energie kosten.

Ongeacht de gekozen locatie is een goede luchtcirculatie van groot belang om schimmelziekten, zoals de gevreesde grauwe schimmel (Botrytis), te voorkomen. Zet op zachte, droge dagen eventueel een raam of deur open om de ruimte te luchten. Controleer de planten gedurende de winter regelmatig, minstens eens in de twee weken, op tekenen van uitdroging, schimmel of plagen. Een tijdige ingreep kan het verschil betekenen tussen overleven en afsterven.

Het is belangrijk te realiseren dat hoe warmer de plant overwintert, hoe meer licht ze nodig heeft en hoe meer water ze zal verbruiken. Bij een lichte overwintering rond de 12 graden zal de plant actiever blijven en dus vaker water nodig hebben dan een plant die donker staat bij 5 graden. Pas de verzorging dus altijd aan de specifieke omstandigheden van de overwinteringsplek aan.

Verzorging tijdens de winterrust

De verzorging van de engelentrompet tijdens de wintermaanden is minimalistisch, maar vereist wel aandacht. De allerbelangrijkste regel is: wees uiterst spaarzaam met water. De grootste fout die tijdens de overwintering wordt gemaakt, is het geven van te veel water, wat onherroepelijk leidt tot wortelrot. De plant is in rust en verdampt nauwelijks vocht, dus de waterbehoefte is minimaal. Geef alleen een kleine hoeveelheid water als de potgrond echt droog aanvoelt, vaak is eens in de drie tot zes weken al voldoende, afhankelijk van de temperatuur en potmaat.

Het doel van het water geven in de winter is enkel om te voorkomen dat de wortelkluit volledig versteent en de wortels afsterven. De grond moet tussen de gietbeurten door goed kunnen opdrogen. Een handige tip is om de pot op te tillen; een lichte pot duidt op droge grond. Geef bij voorkeur water op een zachte dag, zodat eventueel overtollig vocht kan verdampen en de luchtvochtigheid niet te hoog wordt. Bemesten is gedurende de gehele rustperiode absoluut uit den boze.

Controleer tijdens de wintermaanden regelmatig op plagen. Insecten zoals wolluis en dopluis kunnen zich in de beschutte omgeving van het winterkwartier ontwikkelen. Omdat de plant kaal is, zijn deze plagen vaak gemakkelijker te zien op de stam en de takken. Ze kunnen worden aangestipt met een wattenstaafje gedrenkt in spiritus of handmatig worden verwijderd. Een preventieve behandeling voor het naar binnen halen blijft echter de beste strategie.

Wees ook alert op tekenen van schimmels. Verwijder onmiddellijk alle bladeren die vallen en eventuele takken die zacht worden of schimmelplekken vertonen. Een goede hygiëne in het winterverblijf is essentieel. Mocht je muizen of ander ongedierte in de opslagruimte hebben, neem dan maatregelen, want zij kunnen aan de stam en wortels van de plant knagen en aanzienlijke schade veroorzaken.

De plant weer tot leven wekken in het voorjaar

Wanneer het voorjaar nadert en de dagen langer en warmer worden, is het tijd om de engelentrompet voor te bereiden op het nieuwe groeiseizoen. Dit proces moet geleidelijk gebeuren. Vanaf maart of april kan de plant naar een lichtere en iets warmere plek worden verhuisd om haar langzaam uit de ruststand te halen. Dit is ook het perfecte moment om de plant te verpotten in verse, voedselrijke potgrond. Inspecteer bij het verpotten de wortels en snoei eventuele dode of rottende delen weg.

Na het verpotten kan de watergift langzaam worden opgevoerd. Begin met kleine beetjes water en verhoog de hoeveelheid naarmate de plant nieuwe groei begint te vertonen. Wacht met bemesten tot de eerste nieuwe bladeren goed zijn ontwikkeld. Start dan met een halve dosering van een evenwichtige meststof en bouw dit geleidelijk op naarmate de groei vordert. Een te vroege of te sterke bemesting kan de jonge, tere wortels beschadigen.

Voordat de plant definitief naar buiten kan, moet ze worden afgehard. Dit betekent dat je haar geleidelijk laat wennen aan de buitenomstandigheden. Plaats de plant op zachte, bewolkte dagen voor een paar uur buiten op een beschutte plek. Haal haar ’s nachts en bij koud of winderig weer weer naar binnen. Verleng de periode dat ze buiten staat geleidelijk over een periode van één tot twee weken, en stel haar langzaamaan bloot aan meer direct zonlicht. Dit voorkomt dat de nieuwe, zachte bladeren verbranden door de zon of beschadigen door de wind.

De plant mag pas permanent naar buiten als de kans op nachtvorst volledig is geweken, wat in de meeste streken na de IJsheiligen, rond half mei, het geval is. Kies een definitieve, beschutte en zonnige standplaats voor het seizoen. Met deze zorgvuldige voorbereiding zal de engelentrompet een vliegende start maken en je snel belonen met een weelderige groei en een overvloed aan haar betoverende, geurende bloemen.