Η φροντίδα της καστανιάς

Η καλλιέργεια της καστανιάς, ενός δέντρου με βαθιά ιστορική και διατροφική αξία, απαιτεί γνώση και αφοσίωση για να αποδώσει τους πολύτιμους καρπούς της. Η σωστή φροντίδα δεν περιορίζεται μόνο στην εξασφάλιση των βασικών αναγκών του δέντρου, αλλά περιλαμβάνει μια σειρά από καλλιεργητικές πρακτικές που διασφαλίζουν τη μακροζωία, την υγεία και την παραγωγικότητά του. Από την επιλογή της κατάλληλης τοποθεσίας μέχρι την προστασία από ασθένειες, κάθε βήμα είναι κρίσιμο για την επιτυχία. Η κατανόηση του βιολογικού κύκλου της καστανιάς και των ιδιαίτερων απαιτήσεών της αποτελεί το θεμέλιο για μια πλούσια σοδειά και για τη διατήρηση αυτών των υπέροχων δέντρων για τις επόμενες γενιές.

Η επιλογή του κατάλληλου εδάφους αποτελεί πρωταρχικό παράγοντα για την επιτυχημένη ανάπτυξη της καστανιάς. Το δέντρο ευδοκιμεί σε εδάφη ελαφράς έως μέσης σύστασης, που είναι βαθιά, γόνιμα και, κυρίως, καλά στραγγιζόμενα, καθώς η υπερβολική υγρασία στις ρίζες μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα, όπως η σηψιρριζία. Ιδανικά θεωρούνται τα αμμοπηλώδη ή πηλοαμμώδη εδάφη με ελαφρώς όξινο έως ουδέτερο pH, που κυμαίνεται μεταξύ 5,5 και 6,5. Είναι απολύτως απαραίτητο να αποφεύγονται τα βαριά, αργιλώδη και ασβεστούχα εδάφη, καθώς περιορίζουν την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος και ευνοούν την εμφάνιση της ασθένειας της μελάνωσης, μιας από τις πιο καταστροφικές ασθένειες της καστανιάς.

Η προετοιμασία του εδάφους πριν από τη φύτευση είναι εξίσου σημαντική και πρέπει να γίνεται με προσοχή. Συνιστάται ένα βαθύ όργωμα κατά τους καλοκαιρινούς ή φθινοπωρινούς μήνες, ώστε να βελτιωθεί ο αερισμός και η αποστράγγιση του εδάφους, διευκολύνοντας την ανάπτυξη των νεαρών ριζών σε βάθος. Πριν από το όργωμα, είναι ωφέλιμο να γίνει μια ανάλυση εδάφους για να προσδιοριστούν τυχόν ελλείψεις σε θρεπτικά στοιχεία. Με βάση τα αποτελέσματα, μπορεί να ενσωματωθεί καλά χωνεμένη κοπριά ή κομπόστ για την αύξηση της οργανικής ουσίας και τη βελτίωση της δομής του εδάφους, δημιουργώντας έτσι ένα ιδανικό περιβάλλον για την εγκατάσταση των νεαρών δενδρυλλίων.

Η διαχείριση του εδάφους καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του καστανεώνα παίζει καθοριστικό ρόλο στην υγεία των δέντρων. Η διατήρηση του εδάφους καθαρού από ανταγωνιστικά ζιζάνια είναι απαραίτητη, ειδικά κατά τα πρώτα χρόνια ανάπτυξης των δέντρων, καθώς τα ζιζάνια ανταγωνίζονται τα νεαρά δέντρα σε νερό και θρεπτικά συστατικά. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με μηχανική κατεργασία, όπως το φρεζάρισμα, ή με τη χρήση εδαφοκάλυψης (mulching) γύρω από τη βάση των δέντρων. Η εδαφοκάλυψη με οργανικά υλικά, όπως φλοιός πεύκου ή άχυρο, βοηθά στη διατήρηση της υγρασίας, στη μείωση της ανάπτυξης ζιζανίων και στη σταθεροποίηση της θερμοκρασίας του εδάφους.

Η σημασία της επικονίασης

Η καστανιά είναι ένα δέντρο κυρίως σταυρογονιμοποιούμενο, πράγμα που σημαίνει ότι για την επίτευξη ικανοποιητικής καρπόδεσης απαιτείται η παρουσία διαφορετικών ποικιλιών που να αλληλοεπικονιάζονται. Τα περισσότερα δέντρα καστανιάς είναι αυτοασυμβίβαστα, δηλαδή η γύρη από τα άνθη ενός δέντρου δεν μπορεί να γονιμοποιήσει αποτελεσματικά τα θηλυκά άνθη του ίδιου δέντρου. Επομένως, κατά τον σχεδιασμό ενός καστανεώνα, είναι κρίσιμο να φυτεύονται τουλάχιστον δύο ή τρεις διαφορετικές, συμβατές μεταξύ τους ποικιλίες. Η σωστή επιλογή των επικονιαστριών ποικιλιών, που ανθίζουν την ίδια περίοδο με την κύρια καλλιεργούμενη ποικιλία, αποτελεί το κλειδί για μια πλούσια παραγωγή.

Η επικονίαση στην καστανιά πραγματοποιείται κυρίως με τον άνεμο (ανεμοφιλία), αλλά και με τη βοήθεια των εντόμων (εντομοφιλία), κυρίως των μελισσών. Οι αρσενικές ταξιανθίες, οι γνωστοί ίουλοι, παράγουν τεράστιες ποσότητες γύρης που μεταφέρεται με τον άνεμο στα θηλυκά άνθη, τα οποία βρίσκονται στη βάση των ίδιων ή άλλων ίουλων. Παράλληλα, το νέκταρ που παράγουν τα άνθη προσελκύει τις μέλισσες, οι οποίες συμβάλλουν σημαντικά στη μεταφορά της γύρης, αυξάνοντας το ποσοστό επιτυχούς γονιμοποίησης. Η παρουσία μελισσοκομικών κυψελών κοντά στον καστανεώνα κατά την περίοδο της ανθοφορίας μπορεί να βελτιώσει αισθητά την καρπόδεση και την παραγωγή.

Οι καιρικές συνθήκες κατά την περίοδο της ανθοφορίας, που συνήθως λαμβάνει χώρα από τα τέλη της άνοιξης έως τις αρχές του καλοκαιριού, επηρεάζουν άμεσα την επιτυχία της επικονίασης. Οι συνεχείς βροχοπτώσεις μπορούν να “ξεπλύνουν” τη γύρη και να εμποδίσουν την πτήση των εντόμων, μειώνοντας σημαντικά τη γονιμοποίηση. Αντίθετα, οι ισχυροί και ξηροί άνεμοι μπορεί να αφυδατώσουν τα στίγματα των θηλυκών ανθέων, καθιστώντας τα μη δεκτικά στη γύρη. Ιδανικές συνθήκες για την επικονίαση είναι ο ήπιος, ξηρός καιρός με ελαφρύ αεράκι, που ευνοεί τόσο τη μεταφορά της γύρης μέσω του ανέμου όσο και τη δραστηριότητα των μελισσών.

Η σωστή χωροθέτηση των επικονιαστριών ποικιλιών μέσα στον οπωρώνα είναι ζωτικής σημασίας για τη μεγιστοποίηση της παραγωγής. Οι επικονιάστριες ποικιλίες πρέπει να φυτεύονται σε τέτοια διάταξη ώστε κανένα δέντρο της κύριας ποικιλίας να μην απέχει περισσότερο από 20-30 μέτρα από έναν επικονιαστή. Μια κοινή πρακτική είναι η φύτευση μιας σειράς επικονιαστών για κάθε δύο ή τρεις σειρές της κύριας ποικιλίας. Εναλλακτικά, μπορούν να φυτευτούν διάσπαρτα δέντρα επικονιαστών μέσα στις σειρές, σε αναλογία περίπου 1 προς 8 ή 1 προς 10. Αυτή η στρατηγική διασφαλίζει την ομοιόμορφη κατανομή της γύρης σε ολόκληρο τον καστανεώνα.

Το κλάδεμα της καστανιάς

Το κλάδεμα αποτελεί μια από τις σημαντικότερες καλλιεργητικές φροντίδες για την καστανιά, καθώς επηρεάζει άμεσα την ανάπτυξη, τη διαμόρφωση του σχήματος, την καρποφορία και τη γενικότερη υγεία του δέντρου. Διακρίνεται κυρίως σε δύο τύπους: το κλάδεμα διαμόρφωσης, που εφαρμόζεται στα νεαρά δέντρα, και το κλάδεμα καρποφορίας, που γίνεται στα ενήλικα, παραγωγικά δέντρα. Ο κύριος στόχος είναι η δημιουργία ενός ισχυρού και καλά αεριζόμενου σκελετού, η διευκόλυνση της εισόδου του φωτός σε όλα τα μέρη της κόμης και η ανανέωση του καρποφόρου ξύλου. Το σωστό κλάδεμα βοηθά επίσης στην πρόληψη ασθενειών μειώνοντας την υγρασία στο εσωτερικό του δέντρου.

Το κλάδεμα διαμόρφωσης ξεκινά από τα πρώτα χρόνια μετά τη φύτευση και σκοπό έχει να δώσει στο δέντρο το επιθυμητό σχήμα, συνήθως το κυπελλοειδές ή την παλμέτα. Στο κυπελλοειδές σχήμα, επιλέγονται 3-4 κύριοι βραχίονες που ξεκινούν από τον κορμό σε ύψος περίπου 80-120 εκατοστών και έχουν ομοιόμορφη κατανομή γύρω από αυτόν, σχηματίζοντας ένα “κύπελλο”. Αυτό το σχήμα επιτρέπει τον άριστο φωτισμό και αερισμό του εσωτερικού της κόμης, διευκολύνει τη συγκομιδή και τις καλλιεργητικές εργασίες. Κατά τα πρώτα 3-5 χρόνια, οι επεμβάσεις αποσκοπούν στην αφαίρεση των περιττών και κακώς τοποθετημένων βλαστών για τη δημιουργία αυτού του βασικού σκελετού.

Το κλάδεμα καρποφορίας, από την άλλη πλευρά, εφαρμόζεται σε δέντρα που έχουν ήδη μπει σε παραγωγική ηλικία. Στόχος του είναι η διατήρηση μιας ισορροπίας μεταξύ της βλαστικής ανάπτυξης και της καρποφορίας. Η καστανιά καρποφορεί κυρίως σε βλαστούς του τρέχοντος έτους, οι οποίοι εκπτύσσονται από ξύλο της προηγούμενης χρονιάς. Το κλάδεμα καρποφορίας περιλαμβάνει την αφαίρεση των ξερών, σπασμένων ή προσβεβλημένων κλαδιών, καθώς και των λαίμαργων βλαστών που αναπτύσσονται κάθετα και σκιάζουν το εσωτερικό του δέντρου. Επίσης, πραγματοποιείται αραίωση των κλαδιών για να βελτιωθεί η διείσδυση του φωτός και να ενθαρρυνθεί η παραγωγή νέου καρποφόρου ξύλου.

Η ιδανική εποχή για το κλάδεμα της καστανιάς είναι η περίοδος του ληθάργου, δηλαδή από την πτώση των φύλλων το φθινόπωρο μέχρι λίγο πριν την έναρξη της νέας βλάστησης την άνοιξη. Το χειμερινό κλάδεμα επιτρέπει στο δέντρο να επουλώσει τις τομές πιο αποτελεσματικά και μειώνει τον κίνδυνο μετάδοσης ασθενειών. Είναι εξαιρετικά σημαντικό οι τομές που γίνονται να είναι λείες και ελαφρώς επικλινείς για να μην κρατούν νερό, και οι μεγαλύτερες από αυτές να καλύπτονται με ειδική πάστα κλαδέματος για την προστασία από μύκητες και βακτήρια. Η χρήση καλά ακονισμένων και απολυμασμένων εργαλείων είναι απαραίτητη για την αποφυγή τραυματισμών στο δέντρο και της διάδοσης παθογόνων.

Η συγκομιδή και αποθήκευση

Η συγκομιδή των κάστανων είναι το επιστέγασμα των προσπαθειών μιας ολόκληρης χρονιάς και πρέπει να γίνεται την κατάλληλη στιγμή και με τον σωστό τρόπο για να διασφαλιστεί η ποιότητα του προϊόντος. Η ωρίμανση των κάστανων λαμβάνει χώρα το φθινόπωρο, συνήθως από τα τέλη Σεπτεμβρίου έως τις αρχές Νοεμβρίου, ανάλογα με την ποικιλία και τις κλιματικές συνθήκες της περιοχής. Το σημάδι της ωρίμανσης είναι το άνοιγμα του ακανθώδους περιβλήματος, του αχινιού, και η πτώση των καρπών στο έδαφος. Η συγκομιδή πρέπει να ξεκινά αμέσως μόλις αρχίσουν να πέφτουν τα πρώτα κάστανα, καθώς η παραμονή τους στο έδαφος για μεγάλο διάστημα τα εκθέτει στην υγρασία, σε προσβολές από έντομα και σε μυκητολογικές ασθένειες.

Η συλλογή των κάστανων γίνεται παραδοσιακά με τα χέρια, μια εργασία επίπονη και χρονοβόρα. Οι καλλιεργητές χρησιμοποιούν συνήθως προστατευτικά γάντια για να προστατευτούν από τα αγκάθια των αχινιών. Για τη διευκόλυνση της συλλογής, συχνά απλώνονται δίχτυα κάτω από τα δέντρα λίγο πριν την έναρξη της πτώσης των καρπών, ώστε τα κάστανα να συγκεντρώνονται πάνω σε αυτά και να παραμένουν καθαρά. Σε μεγαλύτερες καλλιέργειες, χρησιμοποιούνται και μηχανικά μέσα, όπως μηχανές συλλογής που λειτουργούν με αναρρόφηση, οι οποίες επιταχύνουν σημαντικά τη διαδικασία και μειώνουν το κόστος εργασίας.

Μετά τη συγκομιδή, ακολουθεί η διαλογή των κάστανων. Σε αυτό το στάδιο, απομακρύνονται οι σάπιοι, οι σκουληκιασμένοι ή οι κατεστραμμένοι καρποί, καθώς και τυχόν ξένες ύλες όπως φύλλα, κλαδάκια και άδειοι αχινιοί. Η διαλογή είναι ένα κρίσιμο βήμα για τη διασφάλιση της εμπορικής αξίας του προϊόντος. Στη συνέχεια, τα κάστανα συνήθως υποβάλλονται σε μια διαδικασία γνωστή ως “εμβάπτιση” ή “υδροθεραπεία”, κατά την οποία βυθίζονται σε νερό για μερικές ημέρες. Αυτή η τεχνική βοηθά στην εξόντωση των προνυμφών εντόμων (όπως η καρπόκαψα) που μπορεί να βρίσκονται μέσα στους καρπούς και ταυτόχρονα ενυδατώνει τα κάστανα, παρατείνοντας τη φρεσκάδα τους.

Η σωστή αποθήκευση είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της ποιότητας των κάστανων για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Τα κάστανα είναι ευαίσθητοι καρποί με υψηλή περιεκτικότητα σε υγρασία, γεγονός που τα καθιστά ευάλωτα στην αφυδάτωση και την ανάπτυξη μούχλας. Μετά την υδροθεραπεία και το στέγνωμα, πρέπει να αποθηκεύονται σε ψυχρούς και αεριζόμενους χώρους. Για οικιακή χρήση, μπορούν να διατηρηθούν στο ψυγείο σε διάτρητες πλαστικές σακούλες για μερικές εβδομάδες. Για εμπορική αποθήκευση, χρησιμοποιούνται ψυκτικοί θάλαμοι με ελεγχόμενη ατμόσφαιρα, σε θερμοκρασίες κοντά στους 0°C και υψηλή σχετική υγρασία (περίπου 90-95%), όπου μπορούν να διατηρηθούν για αρκετούς μήνες χωρίς να χάσουν την ποιότητά τους.

Η διαχείριση των ζιζανίων

Η αποτελεσματική διαχείριση των ζιζανίων σε έναν καστανεώνα είναι θεμελιώδους σημασίας, ιδιαίτερα κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής των δέντρων. Τα ζιζάνια ανταγωνίζονται τα νεαρά δενδρύλλια καστανιάς για πολύτιμους πόρους, όπως το νερό, τα θρεπτικά συστατικά και το ηλιακό φως, επιβραδύνοντας σημαντικά την ανάπτυξή τους και καθυστερώντας την είσοδό τους στην παραγωγική φάση. Επιπλέον, τα πυκνά ζιζάνια μπορούν να δημιουργήσουν ένα υγρό μικροκλίμα γύρω από τη βάση του κορμού, ευνοώντας την ανάπτυξη μυκητολογικών ασθενειών. Ακόμη, μπορούν να αποτελέσουν καταφύγιο για επιβλαβή έντομα και τρωκτικά, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν ζημιές στα δέντρα.

Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι για τον έλεγχο των ζιζανίων, οι οποίες μπορούν να συνδυαστούν στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής διαχείρισης. Η μηχανική κατεργασία του εδάφους, όπως το όργωμα ή το φρεζάρισμα μεταξύ των γραμμών φύτευσης, είναι μια παραδοσιακή και αποτελεσματική μέθοδος. Ωστόσο, πρέπει να γίνεται με προσοχή και σε μικρό βάθος για να μην τραυματιστεί το επιφανειακό ριζικό σύστημα των δέντρων. Η χρήση χορτοκοπτικών μηχανών για την κοπή των ζιζανίων είναι επίσης μια καλή πρακτική, καθώς αφήνει τα κομμένα υπολείμματα στο έδαφος, προσθέτοντας οργανική ουσία.

Μια ιδιαίτερα επωφελής τεχνική είναι η εδαφοκάλυψη (mulching) γύρω από τη βάση των δέντρων. Η κάλυψη του εδάφους με ένα στρώμα οργανικού υλικού, όπως άχυρο, κομμένο γρασίδι, φλοιό πεύκου ή κομπόστ, εμποδίζει το φως να φτάσει στους σπόρους των ζιζανίων, παρεμποδίζοντας έτσι τη βλάστησή τους. Ταυτόχρονα, η εδαφοκάλυψη βοηθά στη διατήρηση της υγρασίας του εδάφους, μειώνοντας την ανάγκη για συχνό πότισμα, προστατεύει τις ρίζες από ακραίες θερμοκρασίες και, καθώς αποσυντίθεται, εμπλουτίζει το έδαφος με οργανική ουσία. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ανόργανη εδαφοκάλυψη, όπως το γεωύφασμα, το οποίο είναι πολύ αποτελεσματικό στον έλεγχο των ζιζανίων για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Η χημική ζιζανιοκτονία, δηλαδή η χρήση ζιζανιοκτόνων, αποτελεί μια άλλη επιλογή, αλλά πρέπει να εφαρμόζεται με μεγάλη προσοχή και σύνεση. Η επιλογή του κατάλληλου ζιζανιοκτόνου και η εφαρμογή του τη σωστή στιγμή και στη σωστή δόση είναι κρίσιμη για την αποφυγή ζημιών στα δέντρα της καστανιάς. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται ώστε το ψεκαστικό διάλυμα να μην έρθει σε επαφή με τον κορμό, τα φύλλα ή τους νεαρούς βλαστούς των δέντρων, ειδικά στα νεαρά δενδρύλλια που είναι πιο ευαίσθητα. Η ολοκληρωμένη διαχείριση, που συνδυάζει μηχανικές μεθόδους, εδαφοκάλυψη και, όπου είναι απολύτως απαραίτητο, λελογισμένη χρήση χημικών, αποτελεί την πιο βιώσιμη και φιλική προς το περιβάλλον προσέγγιση για τον έλεγχο των ζιζανίων.

Η προστασία από ακραία καιρικά φαινόμενα

Οι καστανιές, αν και είναι σχετικά ανθεκτικά δέντρα, μπορούν να υποστούν σημαντικές ζημιές από ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως οι όψιμοι ανοιξιάτικοι παγετοί, το χαλάζι και οι παρατεταμένες περίοδοι καύσωνα. Η λήψη προληπτικών μέτρων για την προστασία των δέντρων από αυτές τις απειλές είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της παραγωγής. Οι όψιμοι παγετοί της άνοιξης είναι ιδιαίτερα επικίνδυνοι, καθώς μπορούν να καταστρέψουν τη νεαρή, τρυφερή βλάστηση και τα άνθη, οδηγώντας σε ολική απώλεια της παραγωγής για εκείνη τη χρονιά. Τα νεαρά δέντρα είναι πιο ευάλωτα σε τέτοιες ζημιές σε σχέση με τα ώριμα και καλά εγκατεστημένα δέντρα.

Για την προστασία από τους παγετούς, η επιλογή της τοποθεσίας εγκατάστασης του καστανεώνα παίζει καθοριστικό ρόλο. Θα πρέπει να αποφεύγονται οι κλειστές κοιλάδες και οι παγετόπληκτες περιοχές όπου ο ψυχρός αέρας παγιδεύεται και δεν μπορεί να διαφύγει. Η φύτευση σε πλαγιές με καλή αποστράγγιση αέρα μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο ζημιάς. Επιπλέον, σε περιοχές με συχνούς όψιμους παγετούς, η καλλιέργεια ποικιλιών που εκπτύσσουν τη βλάστησή τους αργότερα την άνοιξη μπορεί να αποτελέσει μια αποτελεσματική στρατηγική αποφυγής. Σε περιπτώσεις αναμενόμενου παγετού, μπορούν να χρησιμοποιηθούν μέθοδοι όπως η τεχνητή βροχή (καταιονισμός) ή οι ανεμομείκτες για την προστασία των δέντρων.

Το χαλάζι είναι ένα ακόμη απρόβλεπτο καιρικό φαινόμενο που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ζημιές. Οι χαλαζοπτώσεις μπορούν να τραυματίσουν τους βλαστούς, να ξεσκίσουν τα φύλλα και να χτυπήσουν τους καρπούς, υποβαθμίζοντας την ποιότητά τους ή καταστρέφοντάς τους ολοσχερώς. Η πιο αποτελεσματική μέθοδος προστασίας, αν και δαπανηρή, είναι η εγκατάσταση αντιχαλαζικών διχτυών πάνω από τον καστανεώνα. Αυτά τα δίχτυα παρέχουν ένα φυσικό φράγμα που εμποδίζει το χαλάζι να φτάσει στα δέντρα, προστατεύοντας έτσι τόσο το φύλλωμα όσο και την παραγωγή. Μετά από μια χαλαζόπτωση, είναι σημαντικό να εφαρμοστεί ένας ψεκασμός με χαλκούχα σκευάσματα για την προστασία των πληγών από την είσοδο μυκήτων και βακτηρίων.

Οι περίοδοι καύσωνα και η έντονη ηλιακή ακτινοβολία, ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, μπορούν επίσης να προκαλέσουν προβλήματα. Η υψηλή θερμοκρασία μπορεί να προκαλέσει στρες στα δέντρα, οδηγώντας σε μαρασμό των φύλλων και ηλιακά εγκαύματα στους καρπούς και στον κορμό, ειδικά στα νεαρά δέντρα με λεπτό φλοιό. Η διατήρηση επαρκούς εδαφικής υγρασίας μέσω της σωστής άρδευσης είναι το κλειδί για να βοηθηθούν τα δέντρα να αντεπεξέλθουν στο θερμικό στρες. Η ασβέστωση των κορμών των νεαρών δέντρων με ένα διάλυμα ασβέστη μπορεί να τα προστατεύσει από τα ηλιακά εγκαύματα, καθώς το λευκό χρώμα αντανακλά την ηλιακή ακτινοβολία.

Η ανανέωση του καστανεώνα

Με την πάροδο του χρόνου, οι καστανεώνες γερνούν και η παραγωγικότητά τους αρχίζει να μειώνεται. Τα δέντρα μπορεί να γίνουν υπερβολικά μεγάλα, δυσκολεύοντας τη συγκομιδή και τις καλλιεργητικές φροντίδες, ή μπορεί να προσβληθούν από ασθένειες του ξύλου που μειώνουν τη ζωτικότητά τους. Σε αυτό το σημείο, ο καλλιεργητής πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο ανανέωσης του καστανεώνα για να διατηρήσει την οικονομική του βιωσιμότητα. Η ανανέωση μπορεί να γίνει είτε σταδιακά, αντικαθιστώντας μεμονωμένα γερασμένα ή άρρωστα δέντρα, είτε με ολική εκρίζωση και επαναφύτευση ολόκληρου του τεμαχίου.

Μια αποτελεσματική μέθοδος ανανέωσης των παλιών δέντρων είναι το κλάδεμα ανανέωσης ή καρατόμηση. Αυτή η δραστική επέμβαση περιλαμβάνει την κοπή του κορμού ή των κύριων βραχιόνων του δέντρου σε χαμηλό ύψος, προκειμένου να προκληθεί η έκπτυξη νέων, ζωηρών βλαστών από λανθάνοντες οφθαλμούς στη βάση. Από αυτούς τους νέους βλαστούς, επιλέγονται οι πιο κατάλληλοι για να σχηματίσουν τη νέα κόμη του δέντρου, ενώ οι υπόλοιποι αφαιρούνται. Αυτή η τεχνική μπορεί να αναζωογονήσει τα γερασμένα δέντρα και να τα επαναφέρει σε πλήρη παραγωγή μέσα σε λίγα χρόνια, αξιοποιώντας το ήδη υπάρχον και ισχυρό ριζικό σύστημα.

Σε περιπτώσεις όπου τα δέντρα είναι προσβεβλημένα από σοβαρές ασθένειες όπως η μελάνωση ή το έλκος, ή όταν οι ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι πλέον εμπορικά ξεπερασμένες, η καλύτερη λύση είναι η πλήρης εκρίζωση και η επαναφύτευση. Πριν από τη νέα φύτευση, είναι απαραίτητο το έδαφος να “ξεκουραστεί” για μερικά χρόνια ή να καλλιεργηθούν σε αυτό φυτά αμειψισποράς, όπως ψυχανθή, για να βελτιωθεί η γονιμότητά του και να μειωθεί το φορτίο παθογόνων. Η νέα φύτευση δίνει την ευκαιρία στον καλλιεργητή να επιλέξει σύγχρονες, πιο ανθεκτικές και παραγωγικές ποικιλίες, καθώς και να σχεδιάσει τον καστανεώνα με βάση τις σύγχρονες καλλιεργητικές πρακτικές, όπως οι πυκνότερες φυτεύσεις.

Μια άλλη τεχνική ανανέωσης είναι ο επανεμβολιασμός παλαιών αλλά υγιών δέντρων με νέες, επιθυμητές ποικιλίες. Αυτό γίνεται συνήθως με εμβολιασμό με στεφανίτη, όπου τα παλιά δέντρα καρατομούνται και στα κομμένα άκρα των βραχιόνων τοποθετούνται εμβόλια της νέας ποικιλίας. Αυτή η μέθοδος επιτρέπει την αλλαγή της ποικιλίας ενός καστανεώνα πολύ πιο γρήγορα από ό,τι η επαναφύτευση, καθώς το υπάρχον ριζικό σύστημα υποστηρίζει την ταχεία ανάπτυξη των νέων εμβολίων. Ο επανεμβολιασμός είναι μια εξαιρετική επιλογή για την προσαρμογή της καλλιέργειας στις νέες απαιτήσεις της αγοράς και για την εισαγωγή ποικιλιών ανθεκτικών σε ασθένειες.