Sadzenie i rozmnażanie mieczyka abisyńskiego

Sadzenie i rozmnażanie mieczyka abisyńskiego to kluczowe procesy, które decydują o powodzeniu uprawy tej niezwykle urokliwej rośliny. Chociaż jego egzotyczny wygląd może sugerować skomplikowane wymagania, w rzeczywistości jest to zadanie, z którym poradzi sobie nawet mniej doświadczony ogrodnik, pod warunkiem przestrzegania kilku podstawowych zasad. Prawidłowe przygotowanie stanowiska, wybór odpowiedniego terminu sadzenia oraz zrozumienie cyklu życiowego rośliny to fundamenty, na których opiera się sukces. Równie istotne jest poznanie skutecznych metod rozmnażania, które pozwolą w prosty sposób powiększyć kolekcję tych pachnących kwiatów i cieszyć się ich obecnością w ogrodzie przez wiele lat. Staranne wykonanie tych czynności na wiosnę zaowocuje obfitym kwitnieniem pod koniec lata.

Przygotowanie gleby i stanowiska

Staranne przygotowanie podłoża jest absolutną podstawą sukcesu w uprawie mieczyka abisyńskiego. Roślina ta, pochodząca z górzystych terenów Etiopii, wymaga gleby żyznej, zasobnej w składniki pokarmowe, a przede wszystkim doskonale przepuszczalnej. Zastój wody w strefie korzeniowej jest dla niej zabójczy, prowadząc do gnicia bulw i rozwoju chorób grzybowych. Dlatego, wybierając miejsce, należy upewnić się, że woda opadowa będzie mogła swobodnie odpływać. Idealne podłoże powinno mieć strukturę gruzełkowatą, być lekkie i przewiewne.

Prace przygotowawcze należy rozpocząć jesienią poprzedzającą sadzenie lub wczesną wiosną, gdy tylko ziemia rozmarznie. Wybrany fragment ogrodu należy głęboko przekopać na głębokość co najmniej 30-40 cm, usuwając przy tym wszelkie kamienie, korzenie i wieloletnie chwasty. Wzbogacenie gleby materią organiczną jest kluczowe dla zapewnienia roślinie odpowiedniej ilości składników odżywczych. Najlepiej w tym celu zastosować dobrze rozłożony kompost lub obornik, które należy dokładnie wymieszać z wierzchnią warstwą ziemi.

Jeśli gleba w ogrodzie jest ciężka, gliniasta i zbita, konieczne jest podjęcie działań w celu poprawy jej struktury. Należy dodać do niej materiały rozluźniające, takie jak gruby piasek, drobny żwir lub perlit. Taki zabieg zwiększy porowatość podłoża, co ułatwi korzeniom penetrację i zapewni lepszy drenaż oraz dostęp powietrza. Z kolei w przypadku gleb bardzo lekkich i piaszczystych, warto dodać więcej materii organicznej, na przykład kompostu lub odkwaszonego torfu, aby zwiększyć ich zdolność do zatrzymywania wody i składników odżywczych.

Ostatnim etapem przygotowania stanowiska jest wyrównanie powierzchni i, w razie potrzeby, skorygowanie odczynu pH gleby. Mieczyk abisyński preferuje podłoże o odczynie lekko kwaśnym do obojętnego (pH 6,0-7,0). Można to sprawdzić za pomocą prostego testera glebowego dostępnego w sklepach ogrodniczych. Jeśli pH jest zbyt wysokie (zasadowe), można je obniżyć dodając kwaśny torf lub siarczan amonu. Jeśli jest zbyt niskie (kwaśne), stosuje się nawozy wapniowe, na przykład kredę lub dolomit.

Technika i termin sadzenia bulw

Wybór odpowiedniego terminu sadzenia bulw mieczyka abisyńskiego jest kluczowy, ponieważ roślina ta jest wrażliwa na niskie temperatury. Sadzenie do gruntu należy przeprowadzić dopiero po ustąpieniu ryzyka wiosennych przymrozków, co w polskim klimacie przypada zazwyczaj na drugą połowę maja. Zbyt wczesne posadzenie bulw do zimnej i wilgotnej ziemi może spowodować ich gnicie lub zahamowanie wzrostu. Można przyspieszyć kwitnienie, sadząc bulwy wcześniej, pod koniec marca lub w kwietniu, do doniczek i przechowując je w jasnym, chłodnym pomieszczeniu, a do gruntu wysadzić już podrośnięte rośliny w drugiej połowie maja.

Głębokość sadzenia bulw zależy od ich wielkości oraz rodzaju gleby. Ogólna zasada mówi, że bulwy sadzi się na głębokość równą ich trzykrotnej wysokości. W praktyce oznacza to zazwyczaj 8-12 cm. Na glebach lekkich i piaszczystych można sadzić nieco głębiej, aby zapewnić roślinie lepszą stabilność i chronić bulwę przed przesuszeniem. Na glebach cięższych i bardziej zwięzłych lepiej sadzić płyciej, aby ułatwić pędom przebicie się na powierzchnię i zmniejszyć ryzyko gnicia.

Przed sadzeniem warto dokładnie obejrzeć każdą bulwę. Należy wybrać te, które są twarde, zdrowe i nie mają żadnych plam, uszkodzeń czy śladów pleśni. Dobrą praktyką, która znacznie zwiększa zdrowotność roślin, jest zaprawienie bulw. Można je na około 30 minut zanurzyć w roztworze preparatu grzybobójczego (fungicydu), co zabezpieczy je przed chorobami odglebowymi. Po zaprawieniu bulwy należy lekko osuszyć przed umieszczeniem w ziemi.

Bulwy umieszcza się w przygotowanych dołkach spiczastą częścią do góry, zachowując odpowiednie odstępy. Rozstawa sadzenia powinna wynosić około 10-15 cm między roślinami. Taka odległość zapewni im wystarczająco dużo miejsca na rozwój, odpowiednią cyrkulację powietrza i dostęp do światła. Po umieszczeniu bulw w dołkach należy je delikatnie przysypać ziemią, lekko ugnieść i obficie podlać, aby gleba dobrze przylegała do bulwy i pobudzić ją do wzrostu.

Rozmnażanie przez bulwki przybyszowe

Najprostszą i najczęściej stosowaną metodą rozmnażania mieczyka abisyńskiego jest podział bulwek przybyszowych. Są to małe, liczne bulwki, które tworzą się wokół dużej bulwy macierzystej w trakcie sezonu wegetacyjnego. Po jesiennym wykopaniu roślin z gruntu, można zauważyć całe grona tych drobnych bulwek przyczepionych do podstawy starej bulwy. To właśnie one stanowią cenny materiał rozmnożeniowy na kolejne lata.

Po wykopaniu kępy należy ostrożnie oczyścić bulwy z ziemi, a następnie pozostawić je na kilka tygodni w ciepłym, suchym i przewiewnym miejscu do przeschnięcia. Kiedy pędy i korzenie całkowicie zaschną, można je łatwo usunąć. Wtedy też z dużą łatwością można oddzielić drobne bulwki przybyszowe od bulwy macierzystej. Należy to robić delikatnie, aby nie uszkodzić ani małych bulwek, ani tej głównej, którą będziemy przechowywać do następnego sezonu.

Oddzielone bulwki przybyszowe przechowuje się przez zimę w takich samych warunkach jak bulwy dorosłe, czyli w chłodnym (5-10°C), suchym i ciemnym miejscu, najlepiej w papierowych torebkach lub skrzynkach wypełnionych torfem czy trocinami. Wiosną następnego roku, w tym samym terminie co bulwy dorosłe, można je posadzić do gruntu. Należy jednak pamiętać, że rośliny wyhodowane z małych bulwek nie zakwitną w pierwszym roku. W zależności od wielkości bulwki, na pierwsze kwiaty trzeba będzie poczekać od dwóch do trzech sezonów.

Bulwki przybyszowe najlepiej sadzić w specjalnie przygotowanym, zacisznym miejscu w ogrodzie, na tak zwanym „rozsadniku”. Można je sadzić gęściej niż bulwy dorosłe, na głębokość około 3-5 cm. Przez cały sezon należy dbać o ich regularne podlewanie, nawożenie i odchwaszczanie. Celem uprawy w pierwszym roku jest uzyskanie jak największych przyrostów bulw. Jesienią wykopuje się je, przechowuje przez zimę, a wiosną sadzi ponownie. Po 2-3 latach takiej uprawy uzyska się pełnowartościowe bulwy, zdolne do obfitego kwitnienia.

Uprawa z nasion

Rozmnażanie mieczyka abisyńskiego z nasion jest metodą znacznie rzadsiej stosowaną przez amatorów, głównie ze względu na jej czasochłonność. Jest to jednak proces możliwy do przeprowadzenia i dający dużą satysfakcję. Nasiona tworzą się w torebkach nasiennych, które powstają po przekwitnięciu kwiatów, o ile dojdzie do zapylenia. Aby uzyskać nasiona, należy pozostawić kilka przekwitłych kwiatostanów na roślinie i poczekać, aż torebki dojrzeją i zaczną pękać.

Nasiona najlepiej wysiewać wczesną wiosną, od lutego do marca, do pojemników w pomieszczeniu. Jako podłoże należy użyć lekkiej i przepuszczalnej mieszanki do wysiewu nasion, którą można kupić w sklepie ogrodniczym lub przygotować samodzielnie z torfu i piasku. Nasiona wysiewa się rzutowo na powierzchni podłoża i delikatnie przykrywa cienką warstwą ziemi lub piasku. Pojemnik należy przykryć folią lub szkłem, aby utrzymać wysoką wilgotność, i ustawić w jasnym i ciepłym miejscu.

Kiełkowanie nasion mieczyka abisyńskiego może trwać od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy i często jest nierównomierne. Przez cały ten czas należy dbać o utrzymanie stałej, umiarkowanej wilgotności podłoża, regularnie wietrząc pojemnik, aby zapobiec rozwojowi pleśni. Gdy siewki wytworzą 2-3 liście właściwe, można je przepikować do osobnych, małych doniczek, w których będą kontynuowały wzrost.

Rośliny uzyskane z nasion rosną bardzo powoli i wymagają cierpliwości. W pierwszym roku uprawy tworzą bardzo małe bulwki. Przez cały sezon należy dbać o ich regularne nawożenie i podlewanie. Jesienią, po zaschnięciu liści, maleńkie bulwki wyjmuje się z ziemi i przechowuje przez zimę. Proces ten należy powtarzać przez kilka kolejnych lat. Na pierwsze kwiaty z roślin wyhodowanych z nasion trzeba czekać zazwyczaj od trzech do nawet pięciu lat.

_{📷 Flickr / Szerző: Stefano / Licence: CC BY-NC-SA 2.0}